De oudste delen van de kerk dateren uit de twaalfde eeuw. De kleurrijke gebrandschilderde glas-in-lood ramen uit de negentiende eeuw maken de basiliek uniek.  De stad Oldenzaal is een eeuwenoude vestingstad waarvan het middeleeuwse stratenpatroon in de binnenstad bewaard is gebleven. Kenmerkend aan de middeleeuwse plattegrond is dat de gevels de ruimte vormen. In het ontwerp wordt dit kenmerk benadrukt door een laag muurtje dat de richting van de oude gevels volgt. De ruimte op het plein staat in contrast met de smalle straten. Er is ruimte voor evenementen, de kermis en de markt. Verkeer is te gast. De vorm van de ruimte wordt versterkt door een bomenrand langs de pleinrand.  De basiliek wordt op een voetstuk geplaatst doordat deze op een bijzondere verharding staat met een patroon geïnspireerd op een fragment uit de glas-in-loodramen van de basiliek. Het patroon benadrukt het verblijfskarakter van de plek. Het basismateriaal van het plein is baksteen, in een specifieke mix die past bij Oldenzaal en bij de Bentheimer zandsteen van de basiliek. In het plan is veel aandacht besteed aan een goede detaillering. Dit vertaalt zich in zorgvuldige aansluitingen met de omgeving, inpassing van meubilair, afwatering en zorgvuldige uitwerking van de keermuur. Hierdoor wordt de duurzaamheid van deze openbare ruimte verlengd.