2023 - heden
Lange Weeren, Volendam
2023 - heden
Lange Weeren, Volendam
De Lange Weeren is wonen in een ontspannen woonmilieu tussen dorp en landschap. In het plan worden verschillende grote opgaves voor Volendam verenigd. De Lange Weeren voorziet samen met verschillende inbreidingsprojecten in de benodigde woningvoorraad voor de gemeente en regio. De Lange Weeren is ook de belangrijkste waterbergingslocatie van Volendam. Overtollig hemelwater wordt in het gebied opgevangen om wateroverlast in de rest van het dorp te voorkomen. Als laatste uitbreiding van het dorp wordt de Lange Weeren ook de nieuwe dorpsrand van Volendam. Met het nieuwe dorps silhouet en de geleidelijke overgang tussen dorp en landschap zal De Lange Weeren dienen als visitekaartje voor de gehele gemeente. Het optimaal integreren van wonen, waterberging, natuur en landschap leidt tot een bijzonder nieuw woonmilieu.
Locatie
Volendam
Opdrachtgever
Gemeente Edam-Volendam
Samenwerking
Nelen & Schuurmans, HHNK, Goudappel Coffeng en grondeigenaren
Oppervlak
83 ha
De ruimtelijke opzet van de Lange Weeren (1160 woningen) is sterk gebaseerd op het onderliggende landschap. De kenmerkende slagenverkaveling en het bestaande watersysteem van het onderliggende veenweide landschap vormt de basis voor de nieuwe woonwijk en geven de Lange Weeren een sterk eigen karakter, optimaal ingepast in het omliggende landschap. De Lange Weeren wordt ontwikkeld binnen de criteria van de ‘Pilot Waterland’ waarbij nieuwe woningbouw beperkt en geconcentreerd plaatsvind waarmee het kwetsbare landschap van Waterland gevrijwaard blijft. Daarbij hoort een extra investering in een fonds bestemd voor natuur, landschappelijke en recreatieve doeleinden.
De Lange Weeren kenmerkt zich door de opbouw gebaseerd op het onderliggende slagenlandschap. De verschillende buurten liggen landschappelijk verankerd in een landschap van sloten, rietvelden en weides. De rand van de wijk presenteert zich als nieuwe dorpsrand van Volendam. Een gedifferentieerde rand toont soms een nieuw markant dorps silhouet en ligt dan weer verscholen achter de kenmerkende singelbeplanting. Een groen-blauw raamwerk dooradert de wijk met sloten, singels en dorpsweides. Elke buurt heeft directe toegang tot deze fijnmazige groenstructuur en is zo verbonden met het landschap van De Lange Weeren. Centraal in de wijk ligt de dorpsweide. Dit langgerekte park is een voortzetting van het omliggende landschap en laat het landschap door middel van lange zichtlijnen doordringen tot in het hart van de wijk. Aan de dorpsweide vormen de hoofdstraat en het dorpscentrum met verschillende voorzieningen het hart van de wijk. Dwars door de wijk loopt het kindlint dat de vier kwadranten van de wijk met de centraal gelegen school en sportvoorzieningen verbindt. Via een fijnmazig netwerk van fiets- en voetpaden zijn de buurten, het hart en de flank optimaal verbonden.
Binnen het watersysteem van Volendam fungeert de polder de Lange Weeren als belangrijkste waterbergingslocatie. Wanneer de polder De Lange Weeren verzadigd raakt, bestaat het risico dat het dichtbevolkte en laaggelegen Volendam wateroverlast ondervindt. Om ook met de bouw van de nieuwe woonwijk de buffercapaciteit te waarborgen en zelfs te vergroten worden waterberging en woonwijk optimaal met elkaar verweven. Op basis van de principes van bodem en water sturend, en in samenhang met de integrale waterbergingsopgave, kiezen we ervoor om De Lange Weeren beperkt op te hogen. Hierdoor kan de bestaande kavelstructuur, de ecologie en het waterhuishouden zo veel mogelijk behouden blijven, is er minder zand nodig voor ophoging en ontstaat er meer bergingscapaciteit in de wijk. De bouwvelden zullen bestaan uit een getrapt profiel waarbij in het openbaar groen het huidige maaiveld behouden blijft. De openbare straten komen iets hoger te liggen om zo de benodigde drooglegging te kunnen realiseren. De tuinen en bebouwing liggen vervolgens weer iets hoger ten opzichte van de straat. Op deze manier voorzien de watergangen en het openbaar groen in de wijk in bergingscapaciteit terwijl de straten en kavels droog blijven.
De Lange Weeren geeft vorm aan de overgang tussen dorp en landschap. Hier transformeert het huidige veenweidelandschap naar een divers veenlandschap met afwisselend kruidenrijk grasland, schraalland, rietlanden en open water. Op verschillende kavels wordt het maaiveldpeil verlaagd. Hierdoor ontstaat een divers beeld, ontstaan kansen voor de ontwikkeling van diverse natuurlijke biotopen en wordt extra capaciteit gerealiseerd voor de waterbergingsopgave. De landschappelijke flank wordt recreatief toegankelijk door middel van een netwerk van paden. Aangezien de wijk en de flank hetzelfde waterpeil hebben is ook recreatief gebruik van het water mogelijk.
